Тәттігүл Қартаева: Ырым – ұрпақтан ұрпаққа жалғасып келе жатқан рухани мәдениетіміздің көрінісі
«Үй ішінде ысқырма», «жағыңды таянба», «таңдайыңды тақылдатпа», «тізеңді құшақтама» деген тыйым сөздерді бұрынғының балалары естіп өскен. Осыны естіп өскен ұл мен қыз әрине, есті болып өсетін. Бұл дүниенің түбінде ұлттық тәрбие, таным жатыр. Салт-дәстүр даланың жазылмас заңы десек, ырым мен тыйым сол заңның шағын тармақтары мен тармақшалары. Осы күнде баланы баулуда даланың осы заңдарын қалай қолданып жүрміз? «Qareket» бағдарламасының бүгінгі тақырыбы - «Қазақтың ырым-тыйымдары». Этнограф Тәттігүл Қартаева: Қазақтың ырым-тыйымдары – ерте заманнан ұрпақтан ұрпаққа жалғасып келе жатқан рухани мәдениетіміздің көрінісі. Осы күнге келіп жеткен де, жетпеген де ырым-тыйымдар, наным-сенімдер бар. Олардың барлығы байырғы дінмен байланысты. Ислам діні келгенге дейін біздің жерімізде көптеген дін болған. Ол зороастризм, иудаизм, христиан, шаманизм, тотемизм, анимизм діні. Ал, 960 жылы біз ресми түрде Әбу Ханифа мазхабын қабылдадық. Ол дегеніміз біз салт-дәстүрімізді сақтап отырып, ислам дінін қабылдадық. Көптеген ырым, наным-сенімдер көне діни реликтер ислам дініне кіріп, күнделікті тұрмыс-тіршілікте көрініс тауып, ұрпақтан ұрпаққа жеткен. Уақыт өте ислам дініне қайшы дәстүрлер тарих сахнасынан шығып кетті. Мысалы, ислам діні адам бейнесі мен жануар бейнесіне қайшы. Яғни, адам дүниеден өткеннен кейін басына адам бейнелеп тас қою. Адам бейнесі қашалған тастар соңғы рет XII ғасырда көрініс тапқан. Одан кейін олар көктас, құлпытастарға ауысты. Қазақ мемлекетінің кодына, ұлы даланың жеті қырының біріне айналған «Алтын адамдағы» қой, қошқар секілді жануарлар бейнесі де кейін сахнадан шығып, зооморфтық оюға айналды. Осы күнге жеткен наным-сенім, ырым-тыйымдар адам өмірінің барлық қырын қамтиды. Қазақ халқының өзінің дәстүрінің, тәрбиесінің, ұлттық мәдениетінің ерекшелігі - осы наным-сенімнен де көрінеді. Мысалы, бала ананың құрсағына бітіп, дүниеге келіп, оған есім беру кезі мен өмірінің барлығы наным-сеніммен тығыз байланысты. Яғни, жүкті әйел мен баланы сырт көзден сақтау үшін жасалатын және басқа да көптеген ырымдар. Қазақта ырымдардың барлығын жақсылыққа бағыттап жасаған.
Онлайн бейнелерді мүлдем тегін әрі жақсы сапада көріңіз! Енді сізге қызық сериалдарды немесе тд бағдарламаларын іздестіру үшін Ғаламтор кеңістігінде шарлаудың қажеті жоқ - iTube сіз үшін бір порталда ең үздіктерін жинады. iTube-те сіз дәл өзіңізге қажеттіні артық күш-жігер жұмсамай әрі жылдам таба аласыз! Біздің бейнелер кез келген жастағы және барлық артықшылықтары бар көрермендерге есептелген.
Біздің порталда қандай телесериалдарды онлайн көруге болады: Қызыл алма (кызыл алма) қазақстандық сериалы, Бозторғай (бозторгай) және Ертұғырыл (эртугрул) қазақ тіліндегі Түрік сериалдары, Ақ пен қара (ак пен кара) қазақ тіліндегі Филиппин сериалы, Келін (келин) қазақ тіліндегі Үнді сериалы, Анашым, мені қалдырма (анашым, мени калдырма), Сүйе білсең (суйе билсен), Көзайым (козайым), Айман - Шолпан отандық сериалдары, Қалампыр (калампыр) қазақ тіліндегі Жапон сериалы. Сонымен қатар, Нұрлан Қоянбаявпен Түнгі студияда (тунги студия), Ләйлә Сұлтанқызымен Әйел бақыты (айел бакыты), Жайдарман (қазақ тіліндегі квн), Айтуға оңай (айтуга онай), Таңшолпан (таншолпан) сияқты және көптеген басқа Қазақстанның танымал телебағдарламаларының соңғы жазбалары күтуде. Бейнелерді онлайн көру, біздің сервисте жиналған бейнелер үнемі толықтырылып тұрады. Біз телеарнамыздың барлық жаңартуларын қадағалаймыз және сіз оларды порталымыздан міндетті түрде табатыныңызға сенімді бола аласыз.